Sidan alle har gått på skulen, har alle opplevingar og synspunkt knytt til det å vere elev. Det vil alltid vere slik at dei som meistrar, er dei som vil trivast best. Opplever du motgang og nederlag, ja, då vil du sannsynlegvis ha lågare trivsel. I Sunnfjord er det høg trivsel blant elevane, signifikant høgre enn landsgjennomsnittet. Likevel opplever også vi at ei endring er på gong. Talet elevar som vel å vere heime frå skulen er stadig aukande. Årsakene til at elevar vegrar seg for å gå på skulen er sjølvsagt mange, ulike og individuelle. Vi skal sjølvsagt lytte til grunngjevingane elevane har, og ta dei på alvor, men vi må for all del ikkje gjere elevar til klientar.

Under pandemien blei vi frårådde å møte på arbeid og skule om vi kjende det minste symptom på sjukdom. Det minste kremt før klokka 8 om morgonen ga blankofullmakt til å bli heime. Heldigvis er pandemien over, testing er “ut”, og vi kan trygt sosialisere oss utan frykt for smitte og sjukdom. Likevel; det ser ut som terskelen for å bli heime frå skulen ved små sjukdomssymptom er blitt lågare. I så fall er dette ein uvane som foreldre må setje foten ned for. Gode foreldre er gode rollemodellar, set grenser og står i stormen når barnet pressar på for å få gjennom sin vilje.

Sosiale medium og World of Warcraft er meir attraktivt enn brøkrekning og Ibsen sitt Dukkehjem, men det å ikkje møte på skulen, er å falle utanfor fellesskapen. Gjer ein det i ung alder, kan det bli vanskeleg å kople seg på att seinare. Slik er det også i yrkeslivet; fell ein utanfor arbeidsfellesskapen, kan ein lett falle utanfor også sosialt. Det er viktig å høyre til! Vi har opplæringsplikt i dette landet, den bør takast på alvor, både av elevar og føresette.

Elevar skal bli møtte med klare forventningar ikkje berre av faglege art, men òg til å lære sosialt samspel med andre menneske. Det siste lærer ein best ved å omgåast andre menneske. Å bli stilt krav til er ikkje noko urimeleg. Å få korreksjonar på åtferd av føresette og lærarar er ikkje krenkande. Det er oppdragande og dannande.

Barn veit ikkje alltid sitt eige beste. Vi vil alle i løpet av livet møte motgang, og barn skal ikkje vernast mot det. Barn skal tvert om lære seg å takle motgang og møte utfordringar, ikkje skjermast mot alt som kan likne ubehag. Det å “stå i det”, er å lære gjennom erfaring. Det er både lov og normalt å gjere feil. Det er lov å mislukkast, men ein skal vedstå seg sine feil og lære av dei. Å finne årsaker utanom seg sjølv om ein har mislukkast, det er ein overlevingsstrategi, men det er ikkje berekraftig verken for individet, familien eller samfunnet. Så må også lærarane sjå til at alle elevar blir sett, opplever meistring, og gleda ved det. Ei uendeleg rekkje av nederlag er ikkje lett å bere for nokon.

Det er viktig å bry seg - på godt og vondt. Vi har ikkje råd til å miste nokon, vi har ikkje råd til at stadig fleire fell utanfor. Å møte på skulen er ein god vane. Kampen mot skulevegring startar på heimebane, og resultat frå idrettsverda viser at det blir vunne fleire kampar heime enn borte ...